Tên di sản : Từ đường, mộ họ Trương Văn
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : Số 4292/QĐ-UBND
Giới thiệu
Di tích mộ - từ đường họ Trương Văn thôn Chuế đã có từ lâu đời, song trải qua nhiều biến thiên của lịch sử di tích đã được tu sửa nhiều lần. Theo tư liệu khảo sát tại thôn Chuế, con cháu họ Trương Văn về đây dựng làng vào thế kỉ XV và có nhiều con cháu dòng tộc và dân làng tham gia kháng chiến chống ngoại xâm, mà tiêu biểu là ông Trương Văn Sáng theo chúa Nguyễn Hoàng vào nam khai cơ lập nghiệp.
Đến nay tại thôn Chuế, thôn còn tồn tại hai ngôi từ đường chi 1 và chi 2. Từ đường chi 1 (chi cả) tại thửa đất số: 520 với diện tích khu vực I, khu vực bảo vệ (bất khả xâm phạm) là 309m2, có chiều dài 22m, chiều rộng 15m.
Phía Đông giáp đường liên hương, phía Tây giáp thửa đất số 428T/410 và 521T/335.
Phía Nam giáp thửa đất 521T/335 và 527 T/230.
Phía Bắc giáp thửa đất số 428T/410 và 429T/481.
Từ đường chi 2 thuộc thửa đất số 269, chiều dài 26m, chiều rộng 20m, diện tích bảo vệ bất khả xâm phạm là 509m2. Phía Đông giáp đường và khe núi. Phía Tây giáp thửa đất số 268T/729. Phía Nam giáp thửa đất số 268T/729. Phía Bắc giáp đường và khe núi.
Kết cấu kiến trúc là lối kiến trúc cổ truyền nhà đủ cột, xây tường bao xung quanh, xây dày từ 0,30 – 0,35m.
Hệ xà dọc là xà kép (xà thượng, xà hạ) và 3 vị trí cột, hiên, quân, cái, xà hình chữ nhật đứng, mặt hiên xà cái cao: 0,81cm, mặt hậu dày 0,15m có soi cạnh 2 mặt cầu kì.
Xà con cùng tiết diện với xà cái và cùng cách trang trí. Riêng xà hạ hiên trước với cái xà cái và cùng cách trang trí. Riêng xà hạ hiên trước sau mặt diện 0,14m, mặt hậu 0,10cm, xà phủ hoành, xà thượng, nhỏ hơn xà hạ, có tiết diện 0,12m x 0,10m.
Hệ giằng giang: nhà từ đường kết cấu vì theo kiểu kẻ chuyền, giá chiêng ở nóc của 2 vì giữa nhà, song phần trước lại có kẻ chuyển con ngang, bẩy hiên. Hai vì giữa trốn cột cái trước cho nhà cao thoáng, rộng mát phù hợp với việc thờ tự.
Hai vì bên có kết cấu trúc cổ truyền, gồm 6 cột, lại có cả câu đầu, xà lòng.
Phần kết cấu mái: từ hệ thống xà thượng, xà phủ hoành, đến thống hoành (đòn tay) sắp xếp cân đối nghiêm luật, tổng thể hoành trước gồm: 10 hàng, một tàu bằng gỗ, 3 hàng xà thế hoành, 3 hàng xà và tàu gạch, hệ thống rui bằng gỗ lim sắp xếp hàng rui theo cừ ngói chiếu, ta trông lên cứ như tấm thảm nhiều màu, lợp ngói hình lá đề, mũi hài thấp, lợp phẳng võng ở giữa nhà, bốn góc vươn cao.
Đồ thờ: gồm một hương án chính có kích thước cao: 1,30m, dài 1,45m, rộng 0,71m sơn son thếp vàng, chạm trổ hoa văn tứ linh, tứ quý – trúc hóa long nạm hổ phù ở giữa mặt tiền và hai hồi hương án ở bốn góc mặt hương án có ke góc trúc hóa long theo kiến trúc dân gian thế kỉ XVIII.
Trong đồ thờ đặc biệt có long cung đặt trên hương án gỗ. Long cung có kích thước vừa cao 0,90m, dài (rộng) 0,52m, sâu (dày) 0,39m, được sơn son thếp vàng, chạm trổ cầu kì trong long cung có thần vị các vị Tô họ Trương Văn. Ngoài ra, trong từ đường có nhiều đồ thờ quý, cổ.